Profilaktyka nowotworów
07 lutego 2022 | Dariusz Smolarek
25 stycznia 2022 roku uczennice naszej szkoły: Maja Sobczyszyn i Maria Szukała z 3Eg wygłosiły audycję przygotowana pod kierunkiem pani mgr Lidii Harasymów na temat chorób nowotworowych, nękających społeczeństwo polskie. Okazuje się, że z roku na rok wzrasta w Polsce liczba chorujących na schorzenia nowotworowe. Ryzyko zachorowania związane jest z wiekiem, skłonnościami genetycznymi, nieprawidłowym odżywianiem się, sięganiem po używki czy uzależnieniem od nich. Mężczyźni najczęściej zapadają na raka płuc i prostaty, kobiety - na raka piersi, szyjki macicy i płuc.
Rak płuc to jeden z najczęstszych i najgorzej rokujących nowotworów złośliwych występujących u mężczyzn i kobiet. Wywołują go substancje toksyczne, w tym dym tytoniowy, zanieczyszczone powietrze, a także bierne palenie. Do pierwszych objawów choroby zalicza się duszności, kaszel oraz plucie krwią. Ryzyko rozwoju raka płuc wzrasta wraz z czasem trwania nałogu palenia papierosów.
Rak piersi to najczęstszy nowotwór złośliwy u kobiet, który, jak się jednak okazuje, w ok. 1% zachorowań dotyczy również mężczyzn. Jest to groźna choroba nowotworowa, ponieważ zazwyczaj przez długi czas nie daje ona żadnych objawów, a w momencie jej wykrycia, bardzo często okazuje się, że wystąpiły już przerzuty komórek nowotworowych do innych narządów, np. do płuc, wątroby, mózgu lub kości. Dlatego też najważniejszym czynnikiem warunkującym wyleczenie jest odpowiednio wczesne postawienie diagnozy. To z kolei możliwe jest dzięki odpowiedniej profilaktyce i regularnym badaniom, w tym samokontroli prowadzonej przez kobietę.
Rak prostaty zajmuje u mężczyzn drugie miejsce w zestawieniu zapadalności i umieralności z powodu nowotworów złośliwych. Dokładne przyczyny jego powstania nie zostały poznane. Powszechnie uważa się, że dużą rolę w jego tworzeniu się odgrywają czynniki genetyczne i środowiskowe. Kluczową rolę we wczesnym wykryciu raka gruczołu krokowego odgrywa znajomość niepokojących symptomów i potencjalnych objawów raka prostaty, których wystąpienie powinno stanowić sygnał do pilnej konsultacji z lekarzem – urologiem. Najczęstszym objawem raka prostaty są trudności w oddawaniu moczu oraz częstomocz. U niektórych chorych pojawia się krwiomocz i zakażenie dróg moczowych, rzadziej obrzęki kończyn dolnych. W zdecydowanej większości przypadków raka prostaty rozpoznaje się u mężczyzn po 65 roku życia, a u osób młodszych (powyżej 50 roku życia) nie występuje on prawie wcale.
Rak szyjki macicy to nowotwór złośliwy narządu rodnego kobiety. Szczyt zachorowań na ten typ nowotworu przypada na 50 - 60 rok życia kobiety. Raka szyjki macicy wywołuje wirus brodawczaka ludzkiego, który tworzy środowisko sprzyjające transformacji zdrowych komórek w kierunku nowotworowych. Wczesny rak nie daje żadnych objawów, dlatego tak bardzo ważne jest regularne, co najmniej raz na 3 lata, wykonywanie badania cytologicznego.
Najlepsze wyniki w leczeniu tego nowotworu uzyskuje się dzięki operacji w bardzo wczesnym stadium rozwoju choroby. Trzeba wiedzieć, że nawet usunięcie całej szyjki macicy i węzłów chłonnych miednicy, daje prawie połowie kobiet poddanych zabiegowi szanse na zajście w ciążę.
Chętnych do zgłębienia wiedzy na ten temat zapraszamy do przeczytania informacji umieszczonych w gazetce szkolnej, wywieszonej na korytarzu szkoły.
Opracowanie: mgr Lidia Harasymów
Red. P. U.
