13 grudnia 1981 r. o godzinie 6:00 rano generał Wojciech Jaruzelski w przemówieniu radiowo - telewizyjnym obwieścił fakt wprowadzenia w Polsce stanu wojennego. Następnie pełnię władzy przejęła Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego, na której czele stanął gen. Wojciech Jaruzelski.
Uzasadnił on wprowadzenie stanu wojennego możliwością wkroczenia armii radzieckiej na teren Polski. Dekret o tym zarządzeniu posiadał bardzo szerokie konsekwencje dla funkcjonowania społeczeństwa. Wprowadzone przepisy ograniczały podstawowe prawa obywatelskie, m.in. odebrano prawo do stowarzyszeń, manifestacji, protestów, wyłączone były telefony i inne środki łączności. Wprowadzona została cenzura korespondencji, a także godzina milicyjna, która obowiązywała od godziny 22:00 do godziny 6:00 rano. W tym czasie nie można było opuszczać swoich domów, a po ulicach jeździły patrole i pojazdy wojskowe. Prawdziwym celem wojskowej akcji była likwidacja protestów społecznych oraz wstrzymanie procesów demokratyzacyjnych, zainicjowanych w sierpniu 1980 r. przez Solidarność.
Społeczeństwo było przeciwko stanowi wojennemu. Urządzano strajki, ludzie celowo spóźniali się do pracy, aktorzy odmawiali występów w mediach i filmach, ludzie rozdawali ulotki oraz malowali na budynkach hasła antyrządowe. Było coraz więcej nielegalnych gazet. Pozostali członkowie Związku Zawodowego utworzyli Tymczasową Komisję Koordynacyjną, działającą w podziemiach i organizującą różne demonstracje, strajki w kopalniach i fabrykach. Strajki te jednak były szybko i brutalnie tłumione przez oddziały ZOMO. Do takich zrywów należy zaliczyć pracowników kopalni "Wujek" w Katowicach. Zastrzelono tam 9 górników, a 21 zostało rannych. W czasie procesów solidarnościowych zginął ks. Jerzy Popiełuszko, gdyż był związany z Solidarnością i otwarcie krytykował władze komunistyczne.
Wprowadzenie stanu wojennego wywołało falę protestów zagranicznej opinii publicznej, a Stany Zjednoczone nałożyły na Polskę Ludową sankcje ekonomiczne. W ciągu trwania tych wydarzeń internowano około 10.000 osób, aresztowanych skazywano na wysokie kary więzienia, innych zwalniano z pracy lub zmuszano do emigracji.
Stan wojenny zakończył się na skutek osłabiającej się gospodarki państwa: brak produktów w sklepach, żywność na kartki, podwyższone ceny jedzenia, energii oraz opału. Został wydłużony czas pracy ludzi, by unormować sytuację finansową kraju. Stan wojenny formalnie zniesiono 22 lipca 1983 r. Szacuje się, że przez blisko ponad 2 lata rządów wojskowych w Polsce życie straciło ponad 100 osób.Polska wyszła ze stanu niebywale osłabiona zarówno w sferze ekonomicznej, jak i mentalnej. Gospodarka była na skraju bankructwa, a dług państwa wzrastał permanentnie. Jednak co najważniejsze, poważnie osłabiona została nadzieja społeczeństwa na pomyślne zakończenie konfrontacji z władzami.
Opracowanie: Patrycja Sabat - kl.III TP, opieka merytoryczna: p. Anna Świetlińska
